De mieren (Formicidae) van Vlaanderen.
Inleiding
Databank "FORMIDABEL"
Alle verspreidingsgegevens (november 2018 zijn er dat 32673) worden opgenomen in een Access-databank met de naam FORMIDABEL. Deze naam is een letterwoord dat werd samengesteld uit 'FORMIcidae DAtabank BELgië'.
Deze databank wordt op drie verschillende locaties beheerd en gegevens worden synchroon via e-mail aangepast. De afspraak i.v.h. is dat er geen externe data worden toegevoegd die niet door ons gecontroleerd zijn. De databank werd gebruikt voor de vervaardiging van de atlas van Limburg (Schoeters en Vankerkhoven (2001)), de atlas van Vlaanderen (Dekoninck, Vankerkhoven en Maelfait (2003)) en de Belgische atlas (2012). Volgende velden werden in de basistabel van de databank opgenomen:
- Atlas
- Exemplaar
- Soortcode
- Aantal
- Kaste
- Datum
- Vindplaats
- Toponiem
- Perceel
- Provincie
- UTM 5 km
- UTM 1 km
- Ecocode
- Legislateur
- Determinator
- Collectiemethode
- In collectie
- Verspreidingskaart
- Commentaar
Enige toelichting is misschien wel vereist.
Het veld 'Atlas' werd toegevoegd na het uitbrengen van de Verspreidingsatlas van Vlaanderen. Op deze manier kunnen wij onderscheid maken tussen de records die reeds in deze atlas en de Belgische werden opgenomen en de data die werden ingegeven na de Belgische atlas.
In het veld 'Exemplaar' wordt een nummer toegekend dat bestaat uit vier, twee en twee cijfers (xxxx.xx.xx). Dit nummer is een absoluut identificatienummer dat wordt toegewezen aan een exemplaar dat in een collectie wordt bewaard (nat of droog) en dat genoteerd wordt op een bijhorend label. De bedoeling hiervan is om eventuele morfometrische gegevens en indexen die voor dit exemplaar werden bepaald, op te nemen in een afzonderlijk Excel-file met het oog op determinatie. De eerste vier cijfers van dit nummer duiden het jaartal aan. Het volgend getal van twee cijfers geeft weer uit welk nest van die soort het specimen afkomstig is. De laatste twee cijfers hebben betrekking op het exemplaar uit dat nest zelf. Op deze manier kunnen gegevens die voor een determinatie noodzakelijk waren, eenvoudig getraceerd worden.
De 'Soortcode' bestaat uit acht letters (4 voor het genus en 4 voor de soort) die verbonden zijn met de tabel van de soortenlijst. Zo verwijst FORCPOLY naar Formica polyctena.
Voor de 'Kaste' wordt een keuze aangeboden tussen MAN (mannetje), WER (werkster), OGY (ongevleugelde gyne) en GGY (gevleugelde gyne).
Van groot belang is het veld 'UTM 1 km' - een coördinaat die op de meeste stafkaarten wordt aangeduid.
Ook de 'Ecocode' is belangrijk omdat deze ons toelaat de juiste habitatpreferentie van de soorten steeds beter te bepalen. In het verleden werd hieraan ongetwijfeld te weinig aandacht geschonken waardoor kostbare informatie niet meer toegankelijk is.
Aangezien mieren sociale insecten zijn, wordt uiteraard aan de waarneming van een nest maar 1 record toegewezen. Een datum van de waarneming is in dit verband niet belangrijk alhoewel die steeds zal genoteerd worden. Het nest kan jaren later nog op dezelfde plaats worden aangetroffen en kan dan in functie van verspreiding in de tijd als een nieuw gegeven worden genoteerd. Afzonderlijke geslachtsdieren worden wel telkens per datum opgenomen omdat deze gegevens ons informatie kunnen verschaffen van de perioden van de bruidsvluchten. Een belangrijk detail hier is het al of niet gevleugeld zijn van de gynen.
Zo ziet het ingaveformulier eruit.
Voor de Belgische atlas (2012) werd een overzicht gemaakt van het aantal soorten en het aantal genoteerde records per 5x5km-hok. Dit geeft ons een beeld van de intensiteit waarmee er onderzoek naar de aanwezigheid van mieren werd gedaan.
* * * * *
