De mieren (Formicidae) van Vlaanderen.

 

Inleiding


Atlas Vlaanderen

Blauwtjes

Bosmieren

Checklist

Collectie

Communicatie

Curiosa

Databank

Determinatiesleutel

Fiches

Focus op ...

Fossielen

Gynandromorfen

Koloniestichting

Laatste update

Lieveheersbeestjes

Links

Literatuur

Mierenhandel

Nieuwe soort

Nieuwe publicaties

Wenst u op de hoogte gesteld te worden van de laatste wijzigingen? Stuur ons een mailtje met uw verzoek.

Plantenluizen

Projecten

Symbiose

Taxonomen

Werkgroep

home

Formicidae : Formicinae : Camponotus

Camponotus Mayr, 1861

Datum van de beschrijving: 1861
Beschreven door: Mayr, pagina 35.
Referentie van de originele beschrijving:

  • Mayr, G., 1861. Die europäischen Formiciden. , Vienna. 80 pp.

Synoniemen:

  • Dendromyrmex Emery
  • Drymomyrmex Wheeler
  • Colobopsis Mayr
  • Condylomyrma Santschi
  • Campylomyrma Wheeler
  • Dinomyrmex Ashmead
  • Dolophra Wu & Wang
  • Hypercolobopsis Emery
  • Karavaievia Emery
  • Manniella Wheeler
  • Mayria Forel
  • Myrmacrhaphe Santschi
  • Myrmamblys Forel
  • Myrmaphaenus Emery
  • Myrmentoma Forel
  • Myrmepinotus Santschi
  • Myrmepomis Forel
  • Myrmespera Santschi
  • Myrmeurynota Forel
  • Myrmisolepis Santschi
  • Myrmobrachys Forel
  • Myrmophyma Forel
  • Myrmocamelus Forel
  • Myrmocladoecus Wheeler
  • Myrmodirachis Emery
  • Myrmogigas Forel
  • Myrmogonia Forel
  • Myrmolophus Emery
  • Myrmomalis Forel
  • Myrmonesites Emery
  • Myrmopalpella Stärcke
  • Myrmopelta Santschi
  • Myrmopiromis Wheeler
  • Myrmoplatypus Santschi
  • Myrmoplatys Forel
  • Myrmopsamma Forel
  • Myrmopytia Emery
  • Myrmosaga Forel
  • Myrmosaulus Wheeler
  • Myrmosericus Forel
  • Myrmosphincta Forel
  • Myrmostenus Emery
  • Myrmotarsus Forel
  • Myrmotemnus Emery
  • Myrmothrix Forel
  • Myrmotrema Forel
  • Tanemyrmex Ashmead
  • Myrmoturba Forel
  • Myrmoxygenys Emery
  • Neocolobopsis Borgmeier
  • Neomyrmamblys Wheeler
  • Orthonotomyrmex Ashmead
  • Orthonotus Ashmead
  • Paracolobopsis Emery
  • Paramyrmamblys Santschi
  • Pseudocolobopsis Emery
  • Rhinomyrmex Forel
  • Thlipsepinotus Santschi
  • Shanwangella Zhang
  • Camponotus (Myrmentoma) Forel
  • Camponotus (Colobopsis) Mayr
  • Camponotus (Mayria) Forel
  • Camponotus (Rhinomyrmex) Forel
  • Camponotus (Dendromyrmex) Emery
  • Camponotus (Dinomyrmex) Ashmead
  • Camponotus (Tanaemyrmex) Ashmead
  • Camponotus (Orthonotomyrmex) Ashmead
  • Camponotus (Myrmamblys) Forel
  • Camponotus (Myrmothrix) Forel
  • Camponotus (Myrmosericus) Forel
  • Camponotus (Myrmophyma) Forel
  • Camponotus (Myrmotrema) Forel
  • Camponotus (Myrmobrachys) Forel
  • Camponotus (Myrmosphincta) Forel
  • Camponotus (Myrmotarsus) Forel
  • Camponotus (Myrmepomis) Forel
  • Camponotus (Myrmogonia) Forel
  • Camponotus (Myrmeurynota) Forel
  • Camponotus (Myrmopsamma) Forel
  • Camponotus (Myrmomalis) Forel
  • Camponotus (Myrmoplatys) Forel
  • Camponotus (Myrmaphaenus) Emery
  • Camponotus (Myrmonesites) Emery
  • Camponotus (Myrmopytia) Emery
  • Camponotus (Myrmotemnus) Emery
  • Camponotus (Pseudocolobopsis) Emery
  • Camponotus (Myrmostenus) Emery
  • Camponotus (Hypercolobopsis) Emery
  • Camponotus (Myrmopiromis) Wheeler
  • Camponotus (Myrmosaulus) Wheeler
  • Camponotus (Myrmocladoecus) Wheeler
  • Camponotus (Manniella) Wheeler
  • Camponotus (Myrmisolepis) Santschi
  • Camponotus (Myrmopelta) Santschi
  • Camponotus (Myrmoplatypus) Santschi
  • Camponotus (Myrmepinotus) Santschi
  • Camponotus (Myrmoxygenys) Emery
  • Camponotus (Karavaievia) Emery
  • Camponotus (Myrmodirachis) Emery
  • Camponotus (Myrmespera) Santschi
  • Camponotus (Paramyrmamblys) Santschi
  • Camponotus (Myrmacrhaphe) Santschi
  • Camponotus (Thlipsepinotus) Santschi
  • Camponotus (Myrmopalpella) Stärcke

Nederlandse naam: reuzenmieren

* * * * *

typebeschrijving

1. Gatt. Camponotus n. g.

Der trapezförmige Clypeus reicht nicht bis zur Ausrandung der Wangen. Die S-förmig gekrümmten langen Stirnleisten beginnen an den Hinterecken des Clypeus, wo auch die von der Schildgrube getrennte Fühlergrube ihren Anfang nimmt (Fig. 6). Die 12 gliederigen Fühler entspringen entfernt von den Hinterecken des Clypeus (Fig. 9); Geissel fast fadenförmig. Stirnfeld etwa doppelt so breit als lang, nicht scharf ausgeprägt. Punctaugen fehlen. Netzaugen hinter der Mitte des Kopfes. Thorax vorne am breitesten, hinten seitlich zusammengedrückt und oben bogenförmig gekrümmt, ohne Einschnürung mit buckeligem Metanotum (Fig. 10), oder zwischen Meso- und Metanotum eingeschnürt und lezteres kantig, erhöht, mit horizontaler Basal- und oben senkrechter, unten bogig gekrümmter abschüssiger Fläche, beiderseits mit vertikaler Seitenfläche. Pronotum oben ziemlich flachgedrückt, hinter dem Vorderrande halbkreisförmig mehr oder weniger kielartig erhaben. Stielchen mit einer etwas nach vorne geneigten, ziemlich dicken, ovalen, vorne und hinten fast gleichmässig schwach gewölbten Schuppe.

Kopf und Stielchen wie beim . Thorax zwischen Schildchen und Metanotum eingeschnürt. Vorderflügel mit einer Cubital- und ohne Discoidalzelle.

Oberkiefer mit schneidigem Kaurande. Clypeus und Stirnleisten wie beim . Fühler 13 gliederig, deren Schaft lang, Geissel fadenförmig. Thorax hoch, mässig breit. Das Mesonotum übergreift nicht das Pronotum. Stielchen mit dicker Schuppe. Beine dünn, ziemlich lang; die Haftlappen der Hintertarsen mehr als halb so lang als die Krallen. Aeussere Genitalien sehr klein, äussere Genitalklappen dornförmig (Fig. 11).

* * * * *

Reuzenmieren komen zowat overal op aarde voor in landen met een gematigd tot subtropisch en tropisch klimaat en het genus telt meer dan 1000 soorten. Door de soortenrijkdom en door het voorkomen van zowel minor- als majorvormen binnen dezelfde soort is de systematiek van dit genus geen eenvoudige opgave. Meerdere onderzoekers hebben subgenera gecreeerd om het overzicht niet te verliezen maar een algemene consensus is hier blijkbaar nog niet bereikt. In België werden tot hiertoe slechts vijf soorten waargenomen wat de identificatie voor ons niet zo moeilijk maakt. Om een onderscheid te maken tussen C. herculeanus en C. ligniperda willen we verwijzen naar de fiche van de sparrenreuzenmier.

 

sleutel voor de werksters

1a. Het mesosoma of de thorax heeft een convex profiel.

Camponotus vagus

.............................................................................................................................................................. 2

1b. Het mesosoma is tussen het mesonotum en het propodeum diep ingesneden. Lichaam is zwartbruin tot zwart met bruine tot roodbruine schenen, tarsen en sprietschaften. Gans lichaam lang afstaand behaard; bovenzijde van het propodeum met 5 - 20 afstaande haren.

Camponotus piceus

...................................................................................................................................................... piceus

2a. Achterzijde van de kop lang afstaand behaard.

............................................................................................................................................................. 3

2b. Achterzijde van de kop zonder afstaande haren. Lichaam niet geheel zwart.

..................................................................................................................... herculeanus en ligniperda

3a. Gans lichaam met slechts enkele afstaande haren. Clypeus vooraan in het midden ingesneden.

.................................................................................................................................................. fallax

3b. Gans lichaam zwart en sterk afstaand behaard. Clypeus vooraan in het midden niet ingesneden.

.................................................................................................................................................. vagus

Camponotus vagus

Camponotus vagus © Bernhard Seifert

© tekeningen H Kutter