De mieren (Formicidae) van Vlaanderen.
	Inleiding Atlas Vlaanderen Blauwtjes Bosmieren Checklist Collectie Communicatie Curiosa Databank Determinatiesleutel Fiches Focus op ... Fossielen Gynandromorfen Koloniestichting Laatste update Lieveheersbeestjes Links Literatuur Mierenhandel Nieuwe soort Nieuwe publicaties Plantenluizen Projecten Symbiose Taxonomen Werkgroep	Formicidae : Formicinae : Formica : Coptoformica : Formica exsecta
Formica exsecta Nylander Datum van de beschrijving: 1846 Beschreven door: Nylander, pagina(s) 909-911. Referentie van de originele beschrijving: Nylander, W., 1846. Adnotationes in monographiam formicarum borealium Europae. Acta Soc. Sci. Fenn. 2: 875-944. Synoniemen: Formica dalcqi Bondroit Formica exsecta var. etrusca Emery Formica exsecta var. exsectopressilabris Forel Formica kontuniemii Betrem Formica exsecta var. rubens Forel Formica exsecta var. sudetica Scholz Formica exsecta var. wheeleri Stitz Formica nemoralis Dlussky Formica wheeleri Creighton Nederlandse naam: gewone satermier *** * * * * typebeschrijving 9. F . exsecta.** Operaria : ferrugineo-rufa parum nitida, abdomine castaneo-atro; palpis, antennarum flagellis et vertice fuscescentibus; occipite late emarginato; squama cordata, supra profunde exsecta; pedibus sparse pilosis. Femina : testaceo-rufa flavido-pubescens nitida ; palpis, antennis, fronte cum vertice, thorace supra et abdomine castaneo-atris ; clypei disco, mesosterno et mesopleuris fuscescentibus ; occipite late emarginato ; squama cordata vel supra profunde exsecta ; alis hyalinis obsoletissime fuscedine tinctis, nervis cinereo-flavidis, stigmate parum fusciori. Mas : niger parum nitidus brevius pubescens, genitalibus et pedibus vel totis vel ad partem testaceo-pallescentibus ; occipite parum emarginato ; squama transversim subrectangulari crassa, supra late concaviuscula ; alis hyalinis stigmate fusco. . Long. 2-2½ lin. Parum nitida, colorata ut supra dictum ; minora tamen individua verticem castaneo-fuscam, antennas fere totas et pedum saltem tibias fuscescentes habent. A. F. rufa , cui leviter inspecta similis videtur, differt jam : mandibulis magis complanatis, occipite concavo, clypeo margine inferiori magis truncato, supra vestigio carinulæ medianæ, squama cordata h. e. ovata sursum parum latiori, supra semiovaliter excisa, colore abdominis atriori, pubescentia denique corporis conspicuiori (canitie sericeo-micante vix ulla). Palpi labiales articulo ultimo oblongo, longitudine 3 : tii. Metanotum a latere visum arcuatum. Pedes pilis sparsis obsiti; tibias latere interiori versus apicem sparse setulosia. Segmentum anale rufescens. . Long. 3¼ lin. Sat longe flavido-pubescens valde nitida, capite fere ut in . Clypeus obsolete convexiusculus, margine infero tenui in medio rectâ late truncato; vestigio vix ullo carinulæ . Linea frontalis elevatiuscula. Oculi parce pilosuli, pilis his nonnullis parvis tenuibus apice flexis. Thorax mesonoto toto cum parte adjacente prothoracis, scutello, postscutello, mesopleuris et mesosterno obscurius vel dilutius infuscatis. Alæ ut in diagnosi, stigmate pallide fusco ; anticæ 3½ lin. Longæ . Pedes pubescentes, tibiis cum tarsis sæpe cinerascentibus vel obscurioribus. Squama ut in valde compressa, profunde semiovaliter exsecta. Abdomen nitidum crebre subtiliter flavido pubescens, pubescentia ventris longiori. Basis abdominis truncata maculâ magnâ et segmentum anale rufa. . Long. 3-3¼ lin. Similis mari F. rufæ , sed magis nitidus, occipite concaviusculo alarumque colore nullo statim distinguitur. Brevius flavido pubescens quam , abdominis pubescentia subtiliori decumbente. Oculi, ut in , tenuissime pilosuli ; ocelli in cacumine verticis elevatiusculi. Alæ hyalinæ ne minimis fere vestigiis fuscescentiæ, nervis flavido-cinereis, stigmate fusco ; anticæ fere 3¼ lin longæ. Pedes vel pallescenti-cinerei, coxis obscurioribus vel femoribus fere totis cum tibiis tarsisque pallide testaceis pubescentiâ flavidâ cinerascentibus. Genitalia fere ut in F. rufa. Marginibus segmentorum certo situ magis nitidis, concoloribus. *** * * * *** © www.antweb.org / April Nobile Zoals de andere soorten van het subgenus Coptoformica is de gewone satermier een sociaalparasiet waarvan de nieuwe koninginnen een kolonie opstarten met de hulp van een Serviformica-soort. Volgens Pisarski (1982) slaagt een F. exsecta gyne er echter alleen in een nest van Serviformica binnen te dringen als er geen eigen koningin in het gastnest aanwezig is. Een kolonie van F. exsecta is meestal monogyn waarbij vreemde gynen niet in het nest worden toegelaten behalve als de kolonie nog zeer klein is. Wanneer een kolonie haar koningin verliest, kan een polygyne structuur ontstaan door adoptie van meerdere nieuwe gynen. Uit deze polygynie kan door afsplitsing een polydome kolonie ontstaan.

De mieren (Formicidae) van Vlaanderen.

Formicidae : Formicinae : Formica : Coptoformica : Formica exsecta

Formica exsecta Nylander

Datum van de beschrijving: 1846
Beschreven door: Nylander, pagina(s) 909-911.
Referentie van de originele beschrijving:

Nylander, W., 1846. Adnotationes in monographiam formicarum borealium Europae. Acta Soc. Sci. Fenn. 2: 875-944.

Synoniemen:

Formica dalcqi Bondroit

Formica exsecta var. etrusca Emery

Formica exsecta var. exsectopressilabris Forel

Formica kontuniemii Betrem

Formica exsecta var. rubens Forel

Formica exsecta var. sudetica Scholz

Formica exsecta var. wheeleri Stitz

Formica nemoralis Dlussky

Formica wheeleri Creighton

Nederlandse naam: gewone satermier

* * * * *

typebeschrijving

9. F . exsecta.

Operaria : ferrugineo-rufa parum nitida, abdomine castaneo-atro; palpis, antennarum flagellis et vertice fuscescentibus; occipite late emarginato; squama cordata, supra profunde exsecta; pedibus sparse pilosis.

Femina : testaceo-rufa flavido-pubescens nitida ; palpis, antennis, fronte cum vertice, thorace supra et abdomine castaneo-atris ; clypei disco, mesosterno et mesopleuris fuscescentibus ; occipite late emarginato ; squama cordata vel supra profunde exsecta ; alis hyalinis obsoletissime fuscedine tinctis, nervis cinereo-flavidis, stigmate parum fusciori.

Mas : niger parum nitidus brevius pubescens, genitalibus et pedibus vel totis vel ad partem testaceo-pallescentibus ; occipite parum emarginato ; squama transversim subrectangulari crassa, supra late concaviuscula ; alis hyalinis stigmate fusco.

. Long. 2-2½ lin. Parum nitida, colorata ut supra dictum ; minora tamen individua verticem castaneo-fuscam, antennas fere totas et pedum saltem tibias fuscescentes habent. A. F. rufa , cui leviter inspecta similis videtur, differt jam : mandibulis magis complanatis, occipite concavo, clypeo margine inferiori magis truncato, supra vestigio carinulæ medianæ, squama cordata h. e. ovata sursum parum latiori, supra semiovaliter excisa, colore abdominis atriori, pubescentia denique corporis conspicuiori (canitie sericeo-micante vix ulla). Palpi labiales articulo ultimo oblongo, longitudine 3 : tii. Metanotum a latere visum arcuatum. Pedes pilis sparsis obsiti; tibias latere interiori versus apicem sparse setulosia. Segmentum anale rufescens.

. Long. 3¼ lin. Sat longe flavido-pubescens valde nitida, capite fere ut in . Clypeus obsolete convexiusculus, margine infero tenui in medio rectâ late truncato; vestigio vix ullo carinulæ . Linea frontalis elevatiuscula. Oculi parce pilosuli, pilis his nonnullis parvis tenuibus apice flexis. Thorax mesonoto toto cum parte adjacente prothoracis, scutello, postscutello, mesopleuris et mesosterno obscurius vel dilutius infuscatis. Alæ ut in diagnosi, stigmate pallide fusco ; anticæ 3½ lin. Longæ . Pedes pubescentes, tibiis cum tarsis sæpe cinerascentibus vel obscurioribus. Squama ut in valde compressa, profunde semiovaliter exsecta. Abdomen nitidum crebre subtiliter flavido pubescens, pubescentia ventris longiori. Basis abdominis truncata maculâ magnâ et segmentum anale rufa.

. Long. 3-3¼ lin. Similis mari F. rufæ , sed magis nitidus, occipite concaviusculo alarumque colore nullo statim distinguitur. Brevius flavido pubescens quam , abdominis pubescentia subtiliori decumbente. Oculi, ut in , tenuissime pilosuli ; ocelli in cacumine verticis elevatiusculi. Alæ hyalinæ ne minimis fere vestigiis fuscescentiæ, nervis flavido-cinereis, stigmate fusco ; anticæ fere 3¼ lin longæ. Pedes vel pallescenti-cinerei, coxis obscurioribus vel femoribus fere totis cum tibiis tarsisque pallide testaceis pubescentiâ flavidâ cinerascentibus. Genitalia fere ut in F. rufa. Marginibus segmentorum certo situ magis nitidis, concoloribus.

* * * * *

© www.antweb.org / April Nobile

Zoals de andere soorten van het subgenus Coptoformica is de gewone satermier een sociaalparasiet waarvan de nieuwe koninginnen een kolonie opstarten met de hulp van een Serviformica-soort. Volgens Pisarski (1982) slaagt een F. exsecta gyne er echter alleen in een nest van Serviformica binnen te dringen als er geen eigen koningin in het gastnest aanwezig is. Een kolonie van F. exsecta is meestal monogyn waarbij vreemde gynen niet in het nest worden toegelaten behalve als de kolonie nog zeer klein is. Wanneer een kolonie haar koningin verliest, kan een polygyne structuur ontstaan door adoptie van meerdere nieuwe gynen. Uit deze polygynie kan door afsplitsing een polydome kolonie ontstaan.

De mieren (Formicidae) van Vlaanderen.

Inleiding

Formicidae : Formicinae : Formica : Coptoformica : Formica exsecta